Персоналниот данок на доход е данок што го плаќаат физичките лица на приходите што ги остваруваат во текот на годината. Разбирањето на даночниот систем е важно за да знаете колку треба да платите и како да ги искористите законските одбитоци.
Овој водич ќе ви помогне да ги разберете основите на персоналниот данок, како да пополните даночна пријава и кои се роковите за плаќање.
Приходи кои подлежат на данок
Персоналниот данок на доход се плаќа на повеќе видови приходи: приходи од работен однос (плата), приходи од самостојна дејност, приходи од сопственост и имотни права (закуп), приходи од капитал (дивиденди, камати) и приходи од осигурување и други приходи.
Најчест вид на приходи се приходите од работен однос. Данокот на овие приходи се пресметува и задржува директно од работодавецот пред исплатата на платата. Стапката на персоналниот данок изнесува 10% од бруто платата, додека придонесите за социјално осигурување изнесуваат вкупно 27% (18.8% од товар на работникот и 8.2% од товар на работодавецот).
Доколку остварувате приходи од самостојна дејност, потребно е самите да пресметате и платите данок. За приходите од самостојна дејност, може да изберете помеѓу плаќање на данок на нето годишен доход (приходи минус трошоци) или на паушално утврден данок.
Даночна пријава и одбитоци
Даночната пријава е документ во кој ги пријавувате вашите приходи и ги пресметувате даночните обврски. Доколку остварувате само приходи од работен однос, не сте должни да поднесувате годишна даночна пријава бидејќи данокот веќе е пресметан и платен преку работодавецот.
Меѓутоа, доколку остварувате приходи од самостојна дејност, имотни права, капитал или други извори, должни сте да поднесете годишна даночна пријава. Пријавата се поднесува до 30 април за претходната календарска година. Пријавата може да се поднесе електронски преку системот е-Данок или физички во даночната управа.
Постојат неколку видови на одбитоци кои можат да ја намалат даночната основа. Личниот одбиток е основен одбиток кој го има секој даночен обврзник. Дополнителни одбитоци постојат за издржувани членови на семејството, лични премии за дополнително доброволно пензиско осигурување и донации за хуманитарни и јавни цели.
Рокови и казни за неплаќање
Рокот за поднесување на годишната даночна пријава е 30 април. Доколку според пресметката ви излегува дополнителен данок за плаќање, истиот треба да се плати во два еднакви рати: првата рата до 15 мај, а втората рата до 15 ноември.
Доколку не поднесете даночна пријава во предвидениот рок, ќе ви биде утврдена казна. Казната изнесува од 300 до 3,000 евра во денарска противвредност. Доколку не платите данок во рокот, на неплатениот износ се пресметува камата за задоцнето плаќање.
Управата за јавни приходи врши контрола на даночните пријави и може да изврши даночна ревизија. Доколку при ревизијата се утврди дека не сте ги пријавиле сите приходи или сте побарале неоснован одбиток, ќе ви биде утврден дополнителен данок заедно со казна и камата. Поради тоа, важно е точно да ги пријавите сите приходи.
Разбирањето на персоналниот данок и точното исполнување на даночните обврски е важно за избегнување на казни и проблеми со даночната управа. Доколку не сте сигурни како да ја пополните даночната пријава, консултирајте со даночен советник.
Редовното плаќање на даноци е општествена обврска и придонесува за финансирањето на јавните услуги. Искористете ги законските одбитоци за да го намалите данокот што треба да го платите.
